|
|
|
|
|
|
Мікола Гусоўскі
Жыў ён пяцьсот гадоў назад, напісаў паэму "Песня пра зубра". Расказваецца ў ёй пра нашу прыгожую зямлю "пад зоркай Палярнай", пра нашых мужных, працавітых продкаў, якімі ён захапляўся і ганарыўся. Менавіта між такіх людзей гадаваўся маленькі Мікола — сын палясоўшчыка-паляўнічага. А вось дзе нарадзіўся, пра гэта ніхто дакладна не ведае. I ўсё ж няцяжка здагадацца, што яго радзіма — Магілёўшчына, лясны прыдняпроўскі край. Нездарма аўтар "Песні пра зубра" зазначае:
Рэкі лясныя, Дняпра паўнаводнага строму
Пераплываў я з канём у пагоні за зверам.
Быў і адважны, а дзе й неразважны, казалі:
Як ні было — не забыць сваю школу Міколу.
Школу мужнасці і адвагі прайшоў ён у свайго бацькі. А калі падрос, вучыўся ў другой школе. У якой? Давайце глянем на карту Беларусі і знойдзем на ёй сіненькую нітачку Дняпра. Бачыце: не злічыць шматлікіх гарадоў і вёсак абапал гэтай ракі, як і невялікіх рэк і рачулак, што ўпадаюць у Дняпро. Сярод іх — Бася і Проня. А ў верхнім цячэнні гэтых рачулак — вёсачка Зубры. Пэўна ж, вельмі старажытная, калі носіць такую назву. Відаць, і тут, у навакольных лясах, як цяпер у Белавежскай пушчы, вадзіўся калісьці зубр — магутны волат-звер, услаўлены Міколам Гусоўскім. А калі так, то, магчыма, у гэтай самай вёсачцы і была некалі школа, куды хадзіў вучыцца маленькі Мікола.
Свет даўніны вывучаў я па кнігах славянскіх,
Граматах рускіх, кірыліцай пісаных вязкай.
Можа, і застаўся б Мікола Гусоўскі жыць у бацькоўскай леснічоўцы, калі б не прага да навукі. Спачатку ён трапіў у Вільню. Потым, ужо юнаком, вучыўся ў Польшчы, у Кракаве, скончыў у Італіі Балонскі універсітэт. I стаў чалавекам высокай культуры, славутым паэтам, вядомым грамадскім дзеячам. Некаторы час выконваў у Рыме адказную пасольскую місію.
"Песня празубра", напісаная ўдалечыні ад радзімы, стала гімнам Бацькаўшчыне, хараству яе прыроды.Зубр у паэме — гэта паэтычны вобраз роднага краю, сімвал яго магутнасці.
Пара клубіцца з-пад чэрава, з ноздраў, а грыва
Нават без ветру ўзлятае.
I звер гэты ў бегу —
Быццам сама утрапёнасць, імклівасці сімвал:
Кожная жылка ў парыве, і ў позірку — іскры.
За пяць стагоддзяў "Песня пра Зубра" выдавалася на розных мовах. А ў нас у Беларусі была надрукавана адразу на трох: на лацінскай мове, на якой пісаў Мікола Гусоўскі, на беларускай і на рускай. Аўтар "Песні пра зубра" парадніў нас з усім светам.
|
|
|
|
|
